Διαστάσεις: 60 Χ 90 εκ.

Τεχνική: Μικτή τεχνική σε ξυλοτέξ

Έτος: 1980

Μικρές παρεμβάσεις – παραλλαγές στη φόρμα ενός τυπικού κυκλαδικού ειδώλιου, εννοιοδοτούν με ολοκληρωτικά διαφορετικές σημασίες από τις αναμενόμενες των πρωτοτύπων την υποδειγματική μορφή του «αρπιστή».

Η προσθήκη στην άρπα με μικρές αλλά υφολογικά έντονες φόρμες, χαρακτηριστικών ανθρώπινου προσώπου – μύτη, οφρυϊκά τόξα, στόμα –, την μετατρέπουν, μαζί και με άλλες μικρές παραλλαγές του κανονικού σχήματός της, σε μίμημα ανθρώπινης κεφαλής. Είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στον κύριο κορμό του καθιστού «αρπιστή». Στον τελευταίο, ο τονισμός των γραμμών – αρμών κεφαλής – λαιμού – ώμων, υποβάλλουν μία πολυεπίπεδης ανάγνωσης αφήγηση: Ο «αρπιστής» παραπέμπει σε τεχνητό ανδρείκελο, του οποίου τα μέλη και ολόκληρο το Είναι μπορούν να αποδομηθούν κατά την βούληση τρίτων.

Η «άρπα», αντιθέτως, είναι ενιαία, αρραγής και σε θέση προβεβλημένη, ενώ το διαγραφόμενο μέσω αυτής «πρόσωπο» εκδηλώνει αλαζονεία και αυταρχισμό.

Έτσι οδηγούμαστε στον κυρίαρχο συνειρμό – ερμηνεία ότι: το «άψυχο» και δίχως αυτόνομη φωνή όργανο έχει αντικαταστήσει το έμψυχο και λογικό ον, που έχει μετατραπεί αυτό σε άψυχο αντικείμενο, μέσο στήριξης και εδραίωσης του πρώτου. Το συμπέρασμα αυτό υποστηρίζεται ισχυρά και από τον τρόπο που ο «αρπιστής» κρατεί την «άρπα», τρόπος που όχι μόνον εγγυάται τη σταθερότητά της, αλλά, επί πλέον, εκδηλώνει στοργή και εξαρτησιακών αισθημάτων προστατευτικότητα, όπως, δηλαδή, θα κρατούσε ένα παιδί η μητέρα, ο πατέρας ή άλλο, γονεϊκής γραμμής πρόσωπο.

Καταληκτικά: ο «αρπιστής» – ανδρείκελο αλληγορείται στον «κυρίαρχο», αλλά στην πραγματικότητα απολύτως ανίσχυρο, άβουλο, ανελεύθερο «μέσο άνθρωπο» που χρειάζεται κάποιους «επίσημους» και προβεβλημένους από αυτόν τον ίδιο «αντιπροσώπους», στην πραγματικότητα αντικαταστάτες της ίδιας της ύπαρξής του, την οποία τους έχει κυριολεκτικά εκχωρήσει.

Συνοπτικά, λαοί απαίδευτοι, «μοιραίοι», γεννούν, περιθάλπουν και διαιωνίζουν την όχι ακριβώς ανθρώπινη Εξουσία, παραιτούμενοι από την ευτυχία αλλά και το «βάρος» της ελευθερίας του βουληφόρου ανθρώπου. Το χρυσό Μυκηναϊκό κύπελο του Αγαμέμνονα, τυπικού εκπροσώπου της εξουσιαστικής απολυταρχίας, βρίσκεται κάτω στα πόδια του αρπιστή, κενό και φλύαρο υπόμνημα ενός αρχαίου παραδόξου.


004-spyros_koukoulomatis-harper


 

Λεπτομέρειες

Σπύρος Κουκουλομάτης